Visie en doelen

 

Onderstaande visie is geschreven en ontworpen op basis van de input van docenten. De visie wordt richting het einde van schooljaar 2017/2018 geëvalueerd en aangepast. Dit project richt zich op de didactische gereedschapskist van de docent binnen de vrije school en haar visie op de ontwikkeling van het kind. 

Visie

Vanuit de antroposofie zijn de begrippen verbinding en ontwikkeling belangrijk in het onderwijs. De leerling ontwikkelt zich in en door zich te verbinden met zichzelf, zijn of haar wilsontwikkeling, de lesstof, een ander en de wereld. Om dit te bereiken zou het verbinden van hoofd, hart en handen in iedere les geïntegreerd moeten worden. Verbinding met de lesstof en de intrinsieke motivatie en nieuwsgierigheid van de leerling zijn nauw met elkaar verbonden. De inhoud van de lesstof is betekenisvol en afgestemd op de ontwikkelingsfase (leeftijd) van de leerling waardoor een leerling zich beter verbindt met de inhoud en dit zal de intrinsieke motivatie bevorderen. Het leerplan geeft hierin richting. Bovendien wordt door gevoel voor het kunstzinnige creatief denken en empathisch vermogen bevorderd. Het uiteindelijke doel  is een leerling de wereld in te sturen die zijn of haar eigen ontwikkeling, ook het eigen leerproces, kan sturen en hier verantwoordelijkheid voor kan nemen en een eigen oordeel kan vormen om een vrij denkende volwassene te worden.

Om verbinding en betrokkenheid in de lessen tot stand te brengen zouden docenten een stimulerende, motiverende en activerende didactiek toe moeten passen. Een didactiek waarbij leerlingen worden gestimuleerd zich actief met de lesstof te verbinden door onder andere de nieuwsgierigheid van leerlingen te wekken, het geven van heldere doelen en instructies, het inzetten van verschillende (werk)vormen en samenwerkend leren, het bevorderen van de eigen verantwoordelijkheid, het differentiëren in de klas, het breed opbouwen van een les en het reflecteren op en evalueren van het leerproces. Bij verschillende vormen valt, buiten verschillende werkvormen, te denken aan verschillende instructies, uitwerkmogelijkheden of zelfs keuzes in de lesstof. Een brede opbouw van de les verwijst naar een les die gericht is op inzicht, attitude, vaardigheden én geïntegreerde kennis en die bovendien op een levendige wijze en in een ruime context wordt aangeboden. Differentiatie kan plaatsvinden op vlakken zoals niveau, leerstijlen, emotionele ontwikkeling en voorkeuren. De docent gebruikt bij  zijn reflectie op de lessen en het leerproces feedback van leerlingen en collega’s. Ook ontvangen leerlingen met regelmaat effectieve feedback van de docent die zij kunnen gebruiken bij het evalueren en aansturen van hun eigen leerproces. Meer formatief en minder summatief toetsen past in deze vorm van onderwijs. 

Wanneer op bovenstaande wijze, een leerlinggerichte wijze, naar lessen wordt gekeken zijn lesdoelen enkel gericht op inhoud die is afgestemd op de exameneisen wel belangrijk, maar niet toereikend. Doelen gericht op de (sociale) ontwikkeling van de leerling zouden ook in lesdoelen geformuleerd dienen te worden. Alle doelen worden in passende werkvormen gepresenteerd die de betrokkenheid van de leerling in zijn denken, voelen en willen aanspreekt. Doelen worden afgestemd op het niveau, klimaat en mogelijkheden van een klas. Bij het evalueren van de doelen is het belangrijk dat er beschrijvend en niet beoordelend gereflecteerd wordt op het gedrag, het proces en de resultaten van de leerlingen en de docent en niet op de persoon zelf. Het proces neemt een belangrijke plek in in deze vorm van onderwijs, maar resultaten worden niet verwaarloosd. 

Een activerende didactiek is dus onderdeel van de vrijeschoolpedagogiek. Wanneer de docenten zich deze didactiek eigen maken zal dat zeer waarschijnlijk een positieve uitwerking op de leerlingen hebben. Zij zullen meer gemotiveerd zijn, verantwoordelijkheid leren en kunnen nemen voor hun eigen werken en leren en resultaten zullen daardoor verbeteren. Zij zullen hierdoor groeien als persoon en meer bagage meekrijgen om zich te ontwikkelen tot kritisch denkende en handelende volwassenen.